ketojenik diyet ne demek?

Ketojenik diyet, vücudu "ketozis" adı verilen bir metabolik duruma sokmayı amaçlayan düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı bir beslenme planıdır. Normalde vücut, enerji için öncelikle glikoz (karbonhidratlardan elde edilir) kullanır. Ketojenik diyetle karbonhidrat alımı ciddi şekilde kısıtlandığında, vücut enerji için alternatif bir kaynak arar ve depolanan yağları yakmaya başlar. Bu süreçte "keton cisimleri" adı verilen yan ürünler üretilir ve bunlar beyin dahil olmak üzere vücut dokuları tarafından enerji kaynağı olarak kullanılır.

Ketojenik Diyetin Temel İlkeleri:

  • Düşük Karbonhidrat: Günlük karbonhidrat alımı genellikle 20-50 gram arasında tutulur. Bu, vücudu glikoz yerine ketonları yakmaya zorlamak için yeterlidir.
  • Yüksek Yağ: Toplam kalori alımının %70-80'ini yağlar oluşturur. Sağlıklı yağ kaynakları (avokado, zeytinyağı, kuruyemişler, tohumlar) tercih edilmelidir.
  • Orta Derecede Protein: Protein alımı, kas kaybını önlemek ve tokluk hissini sağlamak için yeterli düzeyde tutulur.

Ketojenik Diyetin Faydaları (Araştırmalar sınırlı ve sonuçlar değişkendir):

  • Kilo Verme: Yağ yakımı artışı nedeniyle kilo kaybı görülebilir.
  • Kan Şeker Düzenlemesi: Tip 2 diyabetli bazı kişilerde kan şekeri kontrolünde iyileşme gözlemlenebilir.
  • Epilepsi Kontrolü: Bazı çocuklarda epilepsi nöbetlerini azaltmada etkili olabilir.
  • Bazı Nörolojik Hastalıkların Tedavisi: Alzheimer ve Parkinson gibi bazı nörolojik hastalıklarda potansiyel faydaları araştırılmaktadır.

Ketojenik Diyetin Riskleri ve Yan Etkileri:

  • Keto Gribi: Diyete başlandığında görülebilen baş ağrısı, yorgunluk, baş dönmesi, kabızlık gibi belirtilerdir. Bu genellikle geçicidir.
  • Besin Eksikliği: Dengeli planlanmadığı takdirde bazı vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabilir.
  • Böbrek Taşları: Artmış keton üretiminin böbrek taşlarına yol açabileceği düşünülmektedir.
  • Kabızlık: Lif alımının azalması kabızlığa neden olabilir.
  • Kolesterol Düzeyi: Bazı kişilerde kolesterol seviyelerinde artış görülebilir.
  • Uzun Süreli Etkileri Tam Olarak Bilinmiyor: Uzun süreli ketojenik diyetin sağlık üzerindeki uzun vadeli etkileri tam olarak anlaşılmamıştır.

Kimler Ketojenik Diyet Yapmamalıdır?

  • Hamile ve Emziren Kadınlar:
  • Böbrek ve Karaciğer Hastalığı Olanlar:
  • Pancreatitis (Pankreatit) Olanlar:
  • Bazı Kalp Hastalıkları Olanlar:

Önemli Not: Ketojenik diyet, bireysel ihtiyaçlara göre düzenlenmesi gereken özel bir diyettir. Diyete başlamadan önce bir doktor veya diyetisyene danışmak çok önemlidir. Kendinize uygun bir plan oluşturmak ve olası riskleri değerlendirmek için profesyonel yardım almak gereklidir. Ketojenik diyet, her birey için uygun olmayabilir ve uzun süreli uygulanması öncelikle sağlık uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.